09/02/2017 tarihinde resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 687 sayılı kanun hükmünde kararname ile 4447 sayılı İşsizlik kanununa Geçici 17 ve 18. maddeler eklenmiş ve belirli şartların haiz olması kaydıyla sgk prim teşviki ve gelir vergisi teşviki uygulaması getirilmiştir.
KHK uyarınca; 01/02/2017 tarihinden sonra başlamak üzere 31/12/2017 tarihine kadar işe alınan her sigortalı için sosyal güvenlik kurumuna ödenecek olan primlerin, teşvikten yararlanacak olan sigortalının aylık prim ödeme gün sayısının 22,22 TL ile çarpılması sonucu bulunacak olan tutar işsizlik fonundan karşılanacak ve prim ödeme tutarı bu tutar kadar indirilecektir.
Bahsi geçen destekten yararlanılabilmesi için işçilerin;
- İş-Kur'a kayıtlı ve iş arayan işsiz olması,
- İşe giriş tarihi itibariyle işe alındıkları tarihten önceki 'üç ayda' sgk e-bildirge ve ve muhtasar beyannamelerinde bildirilmemesi (son üç ay işsiz olması),
- 01/02/2017 ve 31/12/2017 tarihleri arasında işe alınmış olmalarıdır.
Aynı zamanda işverenlerin;
- Özel sektör işveren olması,
- Sigortalının, işe alındığı işyeri 2016 yılı Aralık ayı APHB sigortalı sayısına ilave olması,
- Bildirge ve bildirimlerin kuruma yasal süresinde verilmesi ve borç ve cezalarının bulanmaması gerekmektedir.
Yukarıdaki şartlar dahilinde, bir işyerinde 2016/Aralık ayı APHB kayıtlı sigortalı sayısı 3 olduğu varsayıldığında , 01/03/2017 tarihinde işe alınmış olan kişinin 4. kişi olması ve 4.kişi ve üstü işe alınan sigortalılar yararlanabilecektir. Bu işyerinde, Mart ayında 4 çalışan olurken, Nisan ayında çalışan sayısının 3'e düşmesi durumunda teşvik söz konusu olmayacaktır. Ancak Mayıs ayında tekrar işçi alınarak sayının 4'e çıkması durumunda teşvik kaldığı yerden devam edebilecektir.
2016/Aralık ayında işçi çalıştırmayan ve bu nedenle aylık prim ve hizmet bildirgesi vermeyen işverenlerin teşvikten yararlanabilmesi 2016 yılındaki aylık prim ve hizmet bildirgelerindeki sigortalı ortalama sayısı baz alınarak yapılacaktır.
Örneğin;
Aralık ayında işçi çalıştırmayan ve bu nedenle APHB vermeyen işveren 02/02/2017 tarihinde işçi çalıştırmaya başlamış ve teşvikten yararlanmak istemektedir. Teşvikten yararlanabilmek için sırasıyla şunlara bakılacaktır:
- Aralık ayında işçi çalıştırsaydı Aralık ayı APHB bildirilen çalışan sayısı baz alınacaktı. Ancak işçi çalıştırmaması dolayısıyla yıllık ortalama işçi sayısı hesaplanacaktır.
- 2016 yılında çalıştırdığı işçi sayısının ortalamasının alınabilmesi için her ay çalışan işçi sayısının bilinmesi gerekmektedir; 2016 yılının ilk 6 ayında ayda 2; 7,8,9,10,11.aylarda ise ayda 1 işçi çalıştırmıştır. Şöyle ki;
Ocak: 2
Şubat: 2
Mart: 2
Nisan: 2
Mayıs: 2
Haziran: 2
Temmuz: 1
Ağustos: 1
Eylül: 1
Ekim: 1
Kasım: 1
Toplam: 17 sigortalı.
Ortalama sigortalı sayısı: 17 sigortalı sayısı / 11 ay = 1,54 yani 2 olacaktır. (0,01- 0,49 arası aşağı, 0,5 - 0,99 arası yukarı yuvarlama yapılacaktır)
Bu hesaplamaya istinaden işverenin şubat ayında işe almış olduğu 1 ve 2. işçileri teşvikten yararlanamayacaktır. Teşvikten yararlanılabilmesi için işverenin 3 ve daha üzerinde sigortalı çalıştırılması; diğer şartların da sağlanması halinde 3 ve üzerindeki sigortalıların yararlanabilmesi sağlanacaktır.
Teşvikten yararlanabilmek için SGK E-Bildirge ekranında yer alan 4447/Geçici 17.Madde İşveren Desteği ikonundan sorgulama yapılması gerekecektir. İkona tıklandığında yeni bir sayfaya yönlendirecek ve buradan tekrar şifrelerle girilerek Potansiyel Sigortalılık Sorgulama yada Sigortalı Giriş sekmelerinden işe yeni alınan çalışan/çalışanların TC Kimlik Numaraları girilerek sorgulama yapılabilecektir. Bu ekranda, şartlar sorgulanmakta, işçinin işkur kaydı, son üç ayda çalışıp çalışmadığı kontrol edilmektedir. Şartlara göre teşvikten yararlanılıp yararlanılmadığı görülecektir. Aynı zamanda tanımlama yapılmış sigortalı çalışanlarda liste halinde görülebilecektir. İşverene ait şartlarında tutması halinde teşvikten yararlanılabilecek ve indirim sistemce otomatik olarak yapılacaktır.
Teşvik kapsamında Muhtasar Beyannamede bildirim ise (Beyanname Düzenleme Programında yer alan Muhtasar Beyanname'de) 'Ekler' kısmındaki İstihdamın Teşvikine İlişkin Bildirim kısmından yapılabilecektir. Şöyle ki; İstihdam Edilen Hizmet Erbabının Ücreti ve Teşvik Tutarının Hesabına İlişkin Bildirim (Tablo 1) ile Terkin Edilecek Tutara İlişkin Bilgiler (Tablo 2) tablolarının eksiksiz doldurulması gerekecektir. Dikkat edilmesi gereken husus işyeri sicil numarasının ve ücret -teşvikten yararlanma- ayının doğru olarak girilmesidir. İşçi bilgilerinin ve tutarlarının doğru olarak girilmesi ve Tablo 2 bölümünün Tablo 1'de yer alan bildirimlerle aynı olması sağlanmalıdır. Aynı zamanda Tablo 2'de yer alan Toplam Sigortalı Sayısı Ekler-İşyeri/İşçi Bilgileri bölümündeki işçi sayısıyla aynı olmalıdır.
Bütün bu bilgilerin doğru girilmesi sonucu Vergiye Tabi İşlemler bölümünde 4447 Sayılı Kanunun Geçici 18. Maddesi Kapsamında Terkin Edilecek Tutar satırına terkin edilecek tutar ve Terkin Sonrası Kalan Gelir Vergisi Tutarı bilgisi gelecektir. Aynı zamanda işçinin ücretinden kesilmiş bulunan damga vergisi tutarı hiç beyan edilmeyecek ve ödenmeyecektir.
Uygulama ile ilgili Beyanname Düzenleme Programı Örneği 1780,00 TL ücret üzerinden ve 2.500,00 TL ücret üzerinden şöyle olacaktır (Bilgiler örnek olarak verilmiştir):
1.780,00 TL üzerinden:
2.500,00 TL üzerinden:
Görüldüğü üzere iki ayrı uygulama da, (asgari geçim indirimi tutarı 133,31 TL olarak varsayıldığında) çıkan gelir vergisi ödeme tutarı sadece işçinin aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarı ile, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarı arasındaki fark kadardır.
1.777,50 TL üzerinden hesaplanan gelir vergisi 226,63 TL olduğundan:
- 1.780,00 TL brüt ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi 226,95 TL ve ödenecek tutar 0,32 TL;
- 2.500,00 TL brüt ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi 318,75 ve ödenecek tutar 92,12 TL olacaktır.